Observade con atención esta fotografía. Este retrato do compositor lucense Arturo Vaquero, que colga suspendido do teito das oficinas municipais da miña cidade, tenme engaiolada.
O retrato forma parte dunha serie realizada polo fotógrafo Xosé Reigosa no 2010, no marco da exposición “A Muralla Cohabitada” , comisariada por Luz Darriba.
Quizá vos preguntedes que ten que ver esta fotografía coa xenealoxía.
Ó meu parecer, toda investigación xenealóxica debe ir acompañada dunha observación atenta do que foi. E tamén dun chisquiño de escoita.
Que haberá de verdade en todas esas historias, que se contan na familia? Son reais ou teñen sido cambiadas, intencionadamente para adaptarse á persoa que escoita? A miña experiencia dime que as historias de familia son dalgún xeito, como o xogo do teléfono escangallado. Son contos que van mudando, a medida que circulan de bico en bico.
Os relatos que chegan ós nosos ouvidos son moitas veces o froito de cambios voluntarios ou involuntarios, que omiten, adornan e embelecen.
Os cambios voluntarios están ás veces relacionados co desexo de branquear ou dulcificar unha historia escura e dolorosa, de máis. Isto pode incluír silencios ou omisións, pero tamén eufemismos. Outras veces, eses cambios parece que queren engrandecer a historia. Neste caso, as historias están cheíñas de esaxeracións, que convirten a algunhas persoas en heroes e a outras en viláns o vilanas. Por último, están ás vaguidades que teñen que ver co esquecemento real.
O resultado é unha historia que, como acontece cos contos de tradición oral, pode ter centos de versións. Cal delas será a boa?
A xenealoxía é unha invitación aberta a escoitar a nosa historia de familia , con novos oídos. Sería unha experiencia auditiva , acompañada de ollada, presencia e corazón.
A investigación xenealóxica axuda a redescubrir información que estaba agochada, a rebaixar a heroicidade ou a ruindade dos personaxes e a contextualizar.
En definitiva, permite que rocemos case coas puntas dos nosos dediños, a versión orixinal e xenuina de historias transmitidas, de xeración a xeración.
Non hai comentarios